ΕΝΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ

Ο όρος Ενσυναίσθηση τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται παντού. Ακούμε πως είναι μία πολύ σημαντική δεξιότητα να έχουμε ως άνθρωποι και ειδικά ως γονείς! Πράγματι η ενσυναίσθηση μας βοηθάει να επικοινωνούμε καλύτερα με τα παιδιά μας!

Τι εννοούμε όμως με τον όρο ενσυναίσθηση; Ενσυναίσθηση είναι η ικανότητα να κατανοούμε την ψυχική κατάσταση του άλλου. Να συμπάσχουμε και να συμπονούμε. Είτε συμφωνούμε, είτε όχι. Ακόμα κι αν μας φαίνεται παράδοξο ή αστείο ή ανούσιο, αυτό για το οποίο το παιδί μας διαμαρτύρεται. Η ενσυναίσθηση, στην πράξη, δεν είναι απλώς μία δεξιότητα, αλλά ένας τρόπος ύπαρξης. Είναι μία θέση από την οποία  βλέπουμε τον κόσμο γύρω μας με πραγματικό νοιάξιμο. Λαμβάνοντας υπόψη αυτό που δυσκολεύει το παιδί μας , στην ηλικία που είναι, τη θέση στην οποία βρίσκεται τη δεδομένη στιγμή ή ίσως και περίοδο. Και ταυτόχρονα αποδεχόμενοι αυτό που είναι και μπορεί. Είναι μία προσπάθεια να κατανοήσουμε περισσότερο με την καρδιά μας και λιγότερο με τη λογική μας!

Ο Daniel Siegel, κλινικός καθηγητής ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, με ειδίκευση στην παιδιατρική και στην ψυχολογία λέει: «η ενσυναίσθηση δεν είναι μία πολυτέλεια για τα ανθρώπινα όντα, είναι μία αναγκαιότητα. Δεν επιβιώνουμε επειδή έχουμε γαμψά νύχια, ούτε επειδή έχουμε μεγάλους κυνόδοντες. Επιβιώνουμε επειδή μπορούμε να επικοινωνούμε και να συνεργαζόμαστε. Η ενσυναίσθηση διευκολύνει τη σύνδεσή μας με τους άλλους. Τις σχέσεις μας!».

Αντιλαμβανόμαστε επομένως το πόσο σημαντικό είναι να λειτουργούμε με ενσυναίσθηση! Έχοντας ο γονιός ενσυναίσθηση, το παιδί νιώθει ορατό, αποδεκτό και άξιο προσοχής. Το να μεγαλώσουμε μια νέα γενιά με σεβασμό προς τον εαυτό της και προς τους άλλους είναι τεράστιο κέρδος για την ανθρωπότητα!  Αναπτύσσουμε μία νέα γενιά που θα σκέφτεται και θα πράττει με ανθρωπιά και αυτοεκτίμηση!

Είναι όμως κάτι εύκολο; Μπορούμε να χρησιμοποιούμε ενσυναίσθηση ακόμα κι αν μέχρι τώρα δεν ξέραμε πώς ακριβώς γίνεται; Η απάντηση είναι Ναι! Μπορούμε! Οι επιστήμονες λένε πως γεννιόμαστε με αυτό.

Κάπου στην πορεία τη χάνουμε. Μάλιστα πιστεύουν πως το ανθρώπινο είδος έχει επιβιώσει εξαιτίας της ενσυναίσθησης και της αλληλεγγύης. Η ικανότητά μας να επικοινωνούμε, να συμπαραστεκόμαστε και να δουλεύουμε ομαδικά υπάρχει μέσα μας.

Πώς θα το κάνουμε αυτό; Υπάρχουν βήματα! Μα πριν από αυτά, χρειάζεται κάτι πολύ σημαντικό! Η πρόθεση να κατανοήσω. Η διάθεση, με την οποία πάω στο παιδί μου που κλαίει και διαμαρτύρεται. Πάω να βάλω τις φωνές γιατί με έχει κουράσει; Ή πάω κοντά του με ανοιχτά αυτιά και ζεστή καρδιά για να καταλάβω τι το έχει ταράξει;

Προσοχή! Δεν χρειάζεται να βρω λύση εκείνη τη στιγμή! Χρειάζεται μόνο να ακούσω για να καταλάβω. Και να καταλάβει και το ίδιο το παιδί, ότι το ακούω και το καταλαβαίνω. Χωρίς να το κρίνω, χωρίς να το επικρίνω, χωρίς να προτρέχω, χωρίς να προτείνω λύσεις!

Είναι βοηθητικό, λοιπόν,

1. Να το παρατηρήσω. Πώς είναι, τι κάνει, τι έχει συμβεί;
2. Να το ακούσω. Τι λέει, τι ζητάει;
3. Να το κρατήσω στην αγκαλιά μου, αν νιώθει άνετα με αυτό! Οι έρευνες έχουν αποδείξει πως η παρατεταμένη σωματική επαφή (20 περίπου sec) βοηθάει τον οργανισμό να παράγει την ορμόνη που δημιουργεί γαλήνη και ηρεμία.
4. Να το συμπονέσω, περιγράφοντας κι εγώ με δικά μου λόγια τη δική του δυσκολία. Αληθινά, όχι προσποιητά ή με σκοπό να τελειώσει γρηγορότερα το κλάμα του.
5. Να μην χρησιμοποιήσω τις λέξεις γιατί, αλλά και όμως. Χρησιμοποιώντας τες, αναιρώ όλα όσα έχω κάνει και πει νωρίτερα!
6. Να περιμένω. Δεν θα πάρει πολύ, αν πραγματικά το ακούσετε! Μέσα σε λίγα λεπτά θα έχει ηρεμήσει!
7. Να μείνω σταθερός στο όριο που έχω βάλει. Μόλις το παιδί ηρεμήσει, χωρίς πολλές κουβέντες, απειλές και εξηγήσεις κάνουμε αυτό που χρειάζεται.

Δεν είναι πάντα εύκολο και ειδικά στην αρχή. Αν η τάση μας είναι να φωνάξουμε, να εκνευριστούμε ή να θυμώσουμε καλό είναι να δώσουμε λίγο χρόνο στον εαυτό μας, μερικά μόνο κλάσματα του δευτερολέπτου, για να πάρουμε μια ανάσα και να αποφασίσουμε πώς θα αντιδράσουμε διαφορετικά! Και φυσικά δεν γίνεται από τη μία μέρα στην άλλη! Είναι σημαντικό να μας φροντίσουμε και να μην είμαστε σκληροί και απαιτητικοί με τον εαυτό μας. Άλλωστε πρώτα από όλα καλό είναι να καταλάβουμε και να δείξουμε ενσυναίσθηση στον ίδιο μας τον εαυτό! Να προσπαθήσουμε, όταν θα είμαστε έτοιμοι και να ζητήσουμε βοήθεια από όποιον θεωρούμε ότι ξέρει και μπορεί να μας συναισθανθεί, να μας κατανοήσει, να μας υποστηρίξει! Χωρίς κριτική και κατηγορία! Άλλωστε καθημερινά όλοι οι γονείς κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε την κάθε στιγμή, προσπαθώντας να ανταποκριθούμε στα νέα ζητούμενα της ζωής των παιδιών μας!   Δεν είναι τυχαίο σήμερα, που οι ανάγκες είναι πολλές και διαφορετικές, ότι υπάρχουν πολλοί ειδικοί, πολλά σεμινάρια, και νέα βιβλία που βοηθούν και υποστηρίζουν τους γονείς να ανταποκριθούν στο ρόλο τους! Με σύγχρονους και επιστημονικά τεκμηριωμένους τρόπους μπορούμε να αντιμετωπίσουμε οποιαδήποτε δυσκολία!   

Καλή προσπάθεια!!!